Lange of korte vakantie?

Daarvoor hoef je niet meteen drie weken weg. Liever niet zelfs, zegt arbeidscoach Kees Veenhuysen “Voor je hoofd is het beter om de vakantiedagen te spreiden over het jaar. Vakantie heb je nodig om variatie aan te brengen in je leven. En dat is weer goed om te zorgen dat je niet altijd in dezelfde gespannen modus zit.”

“Ik denk dat de lengte van een vakantie niet uitmaakt, wel dat je even in een hele andere setting bent en je hoofd voor iets anders dan werk gebruikt. Daarom zou ik zeggen dat je beter vijf lange weekenden per jaar kunt hebben, dan één lange vakantie van meerdere weken”, zegt Veenhuysen.

Smit: “Leer om te luisteren naar wat je op dat moment nodig hebt. Merk je dat je na vier dagen weer vol energie bent en ontspannen aan het werk kunt, dan is dat genoeg. Het kan ook zijn dat je onrustig slaapt, veel piekert en snel geïrriteerd raakt, dan is een langere vakantieperiode een beter idee.”

Vakantie is meer dan ontspannen, het is ook nog eens goed voor de gezondheid. Smit: “Stel je je vakantie uit terwijl het werk je steeds minder interesseert? Dan raak je stress moeilijk kwijt, ben je snel geïrriteerd en teer je sterk in op je mentale en fysieke reserves.”

“Uiteindelijk vraagt te veel mentale druk zijn tol van je lichaam en gaat je immuunsysteem minder goed functioneren. Dit is het gevolg van een teveel aan stresshormonen bij langdurige stress. Hierdoor wordt je vatbaarder voor ziektes in allerlei vormen”, aldus Smit.

Verschillende onderzoeken tonen aan dat vakantie ook helpt tegen hartziektes. Onderzoek van de Framingham Heart Study volgde twaalfduizend mannen met risico op hart- en vaatziekten negen jaar lang. De mannen die regelmatig vakantie namen, leefden langer.

En in een twintigjarige studie bij vrouwen bleek dat vrouwen die maar één keer in de zes jaar vakantie namen (of zelfs minder) acht keer meer kans hebben om chronische hartziektes te ontwikkelen of een hartaanval te krijgen dan vrouwen die minstens twee keer per jaar vakantie nemen.

Soort vakantie

Maakt het nog uit wat voor soort vakantie je neemt? Veenhuysen: “Bij een vakantie gaat het erom dat je in een hele andere omgeving dan je werkomgeving zit. En dat is voor iedereen anders. Voor mijn werk praat ik veel, daarom vind ik het prettig af en toe op een stilteretraite te gaan naar een omgeving waar ik helemaal niets hoef te zeggen. Het is heerlijk om even helemaal niets te moeten.”

Werknemers hebben wettelijk recht op viermaal het aantal dagen dat ze werken. Bij vijf dagen zijn dit dus twintig vakantiedagen per jaar. Bij flexibele arbeidscontracten wordt het gemiddeld aantal uren dat je per week werkt keer vier gedaan. Zijn dat genoeg dagen voor het aantal werkuren dat er tegenover staat?

Volgens Smit heb je als werknemer ook een eigen verantwoordelijkheid om fit te blijven en hangt niet alles van vakantie af. “Hard werken, laat naar bed, vroeg weer op en topprestaties leveren, dat houdt niemand vol. Dus soms zal je ook op zondag en door de week bijvoorbeeld op tijd naar bed moeten gaan en zorgen dat er meer rustmomenten in de avonden zijn.”

“En als je het gevoel hebt dat je meer vakantiedagen nodig hebt, terwijl je wel de rustmomenten pakt en goed voor jezelf zorgt, dat is je takenpakket wellicht te zwaar. Ik raad aan daar dan kritisch naar te kijken met je werkgever”, adviseert Smit.

Druk van de baas

Sommige werknemers vinden het moeilijk vrij te vragen, omdat ze druk van bovenaf ervaren. Hoe pak je dat aan? Smit: “Bedenk dat je recht hebt op de vakantiedagen en neem ze gewoon op. Probeer uit te leggen waarom het belangrijk is voor jou. Een bedrijf heeft baat bij gezonde werknemers die goed in hun vel zitten en bergen energie hebben.”

Veenhuysen: “Mijn filosofie is, wees stout en doe het gewoon. Mensen gaan eerst toestemming vragen. Daar moeten we vanaf. Beter doe je het gewoon en wacht je maar af of iemand er iets van zegt. Er is geen werkgever in Nederland die met je meedenkt zoals je met jezelf meedenkt. Blijf kapitein van je eigen leven!”